Post by Admin on Mar 18, 2017 10:07:37 GMT 2
Giriş
Amerika çoğunluğu Avrupalı olan göçmenlerden oluşan, yüksek seviyede bireyselliğin, girişimciliğin ve dış tehdit algısının şekillendirdiği bir toplumdur.
Amerikalılar güleryüzlü, konuşkan bir millet olup "small talk" adını verdikleri ayaküstü sohbetlere bayılırlar. Sosyallik her yerde, her zaman small talk sayesinde hemen başlar fakat ülkemizdeki derin ve kalıcı, arkadaşlık ve özellikle dostluk kavramları mevcut değildir. ABD'nin kıyı eyaletleri daha liberal, iç kesimleri ise istisnalar hariç muhafazakardır. Örnek olarak çok büyük bir eyalet olan Texas, kültürel ve ekonomik olarak önemli bir rol addeder. Texas ve çevresi, köktendinci Hristiyan tarikatların hakim olduğu, gündelik hayatın iş dışında kilise, barbekü/bira ve silah odaklı yaşanıldığı bir alandır.
Olumlu/Olumsuz:
Ülkenin olumlu tarafları ise yüksek performans gösteren devasa ekonomisi, oturmuş bir devlet sistemi, birinci sınıf bir hukuk sistemi, göçmenleri kabul eden ve ayrıca değer üreten bireyleri el üstünde tutan kültür/toplum yapısıdır. Amerika'da kimse sizinle ilgilenmez. Serbestliği ve aynı zamanda yanlızlığı son haddesine kadar yaşamak mümkündür.
Amerika'nın olumsuz özellikleri ben odaklı zayıf/sığ çıkarcı insan ilişkileri, materyalizm, kıyı eyaletler haricinde yaygın olan silah kültürü ve toplu saldırılar, verimsiz bir sağlık sistemi, obezite, bireysel/nihilist bir eğlence kültürü, para kazan(a)mayan kişilere karşı hoşgörü gösterilmemesi sayılabilir. Amerika'da her zaman ama özellikle son dönemde çok ciddi uyuşturucu sorunu vardır (büyük ihtimalle esrarın serbestleştirilme sürecine tepki veren uyuşturucu kartellerinin daha önce görülmemiş saflıkta eroini çok ucuza piyasa sürmesi nedeniyle.)
Türk Algısı:
Türklere karşı önyargılar olmakla beraber genelde olumsuz bir yaklaşım yoktur, tipik bir Amerikalı, tipik bir Türk gibi kendi ülkesine ait temel bilgilerden bile bihaberdir. Etrafınızdaki sosyal yapıyı olumlu davranışlarınızla kolaylıkla değiştirip önyargıyı atabilirsiniz. 2001’den sonra giderek artan bir anti-İslam, anti-Müslüman ve anti-göçmen (fakir) yaklaşımı mevcuttur.
Kültür:
Amerika’nın kültürel yapısı ülkemizi andırmaktadır. Önemli bir nüfus az eğitimli, cahil, yaradılışa inanan ve dindar kitledir. Azımsanmayacak bir nüfus ise bilim, sanat, iş (özellikle teknoloji) alanında faaliyet göstermektedir.
Amerikalılar çoğunlukla iş seyahatleri hariç ülke dışına çıkmazlar, çıkanlar da Meksika ve Kanada’ya giderler. Avrupa’yı, Uzakdoğu’yu görmüş Amerikalı sayısı çok azdır.
Ülkemizdeki insana yönelik görgü kurallarının bazıları Amerika’da geçerli değildir. Bir büyük gelince ayağa kalkmak, sizinle konuşana saygılı cevap vermek, sosyal alanda şık olmak pek umursanmayabilir. Neticede bizler topraklarımızda binlerce yıl boyunca farklı kültürlerin imparatorlukların yaşadığını biliyoruz. Farkına varmasak bile zihniniz ve kültürümüz binlerce yılın birikimini içselleştirmiş. Oysa Iowa veya Georgia’da yaşayan Amerikalı için toprak veya kültürel hafıza taş çatlasa 200 yıl gider. Bu yüzden Minnesota’da bira içip kar motosikleti ile gezmek ülkemizde kahvehaneye gitmenin eşdeğeridir.
Amerika dünya kültürüne edebiyat, güzel sanatlar ve bilim alanında özellikle göçmenler sayesinde önemli katkılar yapmıştır. Köle yazar Frederick Douglass’dan tutun Rus kökenli Vladimir Nabokov’a Amerika’da ciddi bir edebi birikim sonradan oluşmuştur, keza diğer güzel sanat alanlarında, bilimde, eğitimde.
Gıda ve beslenme endüstriyel kökenli ve sağlıksızdır. Genetiği değiştirilmiş gıdalar yaygındır. Amerika’nın kendine mahsus pek bir yemeği yoktur, belki pancake ve Şükran Günü hindisi olabilir. Melezlenmiş mutfaklar daha yaygındır, örneğin Tex-Mex.
Kıyı eyaletlerde ve özellikle buralardaki büyük şehirlerde daha bakımlı bir kitle yaşamakta olup ülkenin iç kesimlerinde yoğun bir obezite görülmektedir.
İş Dünyası
Amerika iş yapmak/kurmak için son derece kolay bir ülkedir, yeterki çok çalışın başarı şansınız yüksektir. Girişimciler E1-2/EB-5 ve L vizelerinden yararlanabilirler. E1-2 vizeleri kolay alınabilir, EB-5 90'ların sonu ve 2000'lerin başında özellikle Çinliler tarafından kötüye kullanıldığı üzere artık çok zor ve pahalı bir süreç sonucunda alınabilmektedir. L vizesi şartları karşılayan girişimciler için en uygun vizedir. Tüm vize başvurularınızda dürüst ve iyiniyetli olmanız hararetle önerilir. Bir yanlış beyan sizi kara listeye alabilir veya yıllar sonra vatandaşlık başvurusunda başınıza büyük dertler çıkartabilir.
Çalışan olarak iş bulmak çok daha zordur ve istihdam ülkemizde yasak olan "at-will agreement" modeli üzerine kuruludur ki burada hem işveren hem çalışan sebep göstermeksizin kontratı fesh edebilir. İş ararken önyargı ile karşılaşmanız muhtemeldir. Ülkemizde mevcut olan ihbar/kıdem tazminatları, iş arama izni gibi konular genelde kontratlarda yer almaz. Sağlık sigortası zorunlu değildir ama ciddi tüm işverenler sağlık/diş/göz sigortası sunarlar.
Amerika iş kültürü son on yılda önemli değişim geçirmiş ve yumuşamıştır. Çalışma saatleri azalmış, işkolik/bireyi tüketen iş kültürü zayıflamıştır. Akıcı İngilizce bilen ve medeni yaşam prensiplerine uyan bir profesyonel herhangi bir iş kültürü, uyum sorunu yaşamayacaktır.
ABD'de ‘remote work’ yaygındırdır ve aynı zamanda ‘gig economy’ adı verilen mini ihale (upwork, freelancer vs) bazlı gelir sistemleri yaygınlaşmaktadır.
Sağlık:
ABD'nin sağlık sistemi verimsiz çalıştığı üzere basit tıbbi müdalaleler astronomik bedellere çıkabilir. Ülkemizde 10 TL'ye alacağınız bir medikal kepek şampuanı 100 dolara satılabilir ki bunun için doktordan reçete almanız gerekebilir. Kıdemli doktorlar, saat/muayene başı 200-1500 dolar arası para alırlar. Sağlık sigortası almanız önerilir.
Hukuk:
Sistem genelde yüksek seviyede verimlidir. Ciddi bir avukat sizi en iyi şekilde temsil edecek olup saat başı 200 dolardan başlayan ücret ödemeniz gerekir.
ABD’de düzgün iş yaparsanız ve yaşarsanız bir dava ile karşılaşma olasılığınız yok denecek kadar azdır. Buna rağmen “highly litigious” bir sistemde yaşayacağınızı katiyen unutmayınız, basit bir dava onbinlerce dolar avukat masrafı çıkartabilir. ABD’de genel risklere yönelik kolaycana şahsi/şirket liability insurance alabilirsiniz ve yaşayacak kişilerin bir avukat ile risk analizi yapıp gerekli sigorta poliçelerini alması önerilir. ABD’de avukatsız kritik hiçbir iş yapmayınız.
Gayrimenkul:
Mülk almak ve satmak kolaydır. Ülkede devlete ait tapu dairesi yoktur ve alıcı, hukuki due diligence süreci ile özel sigortalar ile korunmaktadır. Mülk alacaksanız kolaylıkla bölge hakkında fiyat, ulaşım, okullar, suç oranları ve diğer bilgileri internetten veya belediyeden temin edebilirsiniz.
Tarih:
Amerika’nın devlet yapısının şekillendiren temel bir faktör Avrupa’nın dini ve ekonomik (vergiler) baskılarından kaçıştır. Avrupa’da yer edinemeyen veya büyüyemeyen pek çok Hristiyanlık mezhebi ABD’de büyüyebilmiştir. ABD halkı tarihsel olarak tercihini devletin küçük olmasına ve az vergi almasına yönelik kullanmıştır. Bu yüzden ülkenin en hassas askeri projeleri bile özel şirketler tarafından yapılmakta, ülkede federal bir kimlik kartı bulunmamakta ve yazdığım gibi tapu daireleri olmamaktadır.
Öneri:
ABD’de 2-3 arkadaş araba kiralayarak uzun mesafe keşif gezilerine çıkabilirsiniz. Ülkenin her yeri gayet makul fiyatlı temiz motellerle kaplıdır. Bu sayede hiçbir rezervasyon yapmadan kahvenizi alıp arabalarla o şehir sizin bu eyalet benim misali gezip akşam olurkene beğendiğiniz bir motele girebilirsiniz.
Uyarılar:
Polis arabanızı çevirirse kendiliğinizden aşağıya inmeyin, alkollu araba kullanmayın, arabada alkol tutmayın.
Başka insanların mülküne (bahçe dahil) girmeyin, metropolitan bölgelerin dışında silah kültürü vardır, evlerde silah bulundurulur ve maalesef kullanılır.
Eğitim:
UN Human Development Index: 8 (TR 72)
Freedom in the World Score: 89/100 (TR 38)
WB Doing Business: 8 (TR 69)
TI Corruption Perceptions Index: 18 (TR 75)
Amerika çoğunluğu Avrupalı olan göçmenlerden oluşan, yüksek seviyede bireyselliğin, girişimciliğin ve dış tehdit algısının şekillendirdiği bir toplumdur.
Amerikalılar güleryüzlü, konuşkan bir millet olup "small talk" adını verdikleri ayaküstü sohbetlere bayılırlar. Sosyallik her yerde, her zaman small talk sayesinde hemen başlar fakat ülkemizdeki derin ve kalıcı, arkadaşlık ve özellikle dostluk kavramları mevcut değildir. ABD'nin kıyı eyaletleri daha liberal, iç kesimleri ise istisnalar hariç muhafazakardır. Örnek olarak çok büyük bir eyalet olan Texas, kültürel ve ekonomik olarak önemli bir rol addeder. Texas ve çevresi, köktendinci Hristiyan tarikatların hakim olduğu, gündelik hayatın iş dışında kilise, barbekü/bira ve silah odaklı yaşanıldığı bir alandır.
Olumlu/Olumsuz:
Ülkenin olumlu tarafları ise yüksek performans gösteren devasa ekonomisi, oturmuş bir devlet sistemi, birinci sınıf bir hukuk sistemi, göçmenleri kabul eden ve ayrıca değer üreten bireyleri el üstünde tutan kültür/toplum yapısıdır. Amerika'da kimse sizinle ilgilenmez. Serbestliği ve aynı zamanda yanlızlığı son haddesine kadar yaşamak mümkündür.
Amerika'nın olumsuz özellikleri ben odaklı zayıf/sığ çıkarcı insan ilişkileri, materyalizm, kıyı eyaletler haricinde yaygın olan silah kültürü ve toplu saldırılar, verimsiz bir sağlık sistemi, obezite, bireysel/nihilist bir eğlence kültürü, para kazan(a)mayan kişilere karşı hoşgörü gösterilmemesi sayılabilir. Amerika'da her zaman ama özellikle son dönemde çok ciddi uyuşturucu sorunu vardır (büyük ihtimalle esrarın serbestleştirilme sürecine tepki veren uyuşturucu kartellerinin daha önce görülmemiş saflıkta eroini çok ucuza piyasa sürmesi nedeniyle.)
Türk Algısı:
Türklere karşı önyargılar olmakla beraber genelde olumsuz bir yaklaşım yoktur, tipik bir Amerikalı, tipik bir Türk gibi kendi ülkesine ait temel bilgilerden bile bihaberdir. Etrafınızdaki sosyal yapıyı olumlu davranışlarınızla kolaylıkla değiştirip önyargıyı atabilirsiniz. 2001’den sonra giderek artan bir anti-İslam, anti-Müslüman ve anti-göçmen (fakir) yaklaşımı mevcuttur.
Kültür:
Amerika’nın kültürel yapısı ülkemizi andırmaktadır. Önemli bir nüfus az eğitimli, cahil, yaradılışa inanan ve dindar kitledir. Azımsanmayacak bir nüfus ise bilim, sanat, iş (özellikle teknoloji) alanında faaliyet göstermektedir.
Amerikalılar çoğunlukla iş seyahatleri hariç ülke dışına çıkmazlar, çıkanlar da Meksika ve Kanada’ya giderler. Avrupa’yı, Uzakdoğu’yu görmüş Amerikalı sayısı çok azdır.
Ülkemizdeki insana yönelik görgü kurallarının bazıları Amerika’da geçerli değildir. Bir büyük gelince ayağa kalkmak, sizinle konuşana saygılı cevap vermek, sosyal alanda şık olmak pek umursanmayabilir. Neticede bizler topraklarımızda binlerce yıl boyunca farklı kültürlerin imparatorlukların yaşadığını biliyoruz. Farkına varmasak bile zihniniz ve kültürümüz binlerce yılın birikimini içselleştirmiş. Oysa Iowa veya Georgia’da yaşayan Amerikalı için toprak veya kültürel hafıza taş çatlasa 200 yıl gider. Bu yüzden Minnesota’da bira içip kar motosikleti ile gezmek ülkemizde kahvehaneye gitmenin eşdeğeridir.
Amerika dünya kültürüne edebiyat, güzel sanatlar ve bilim alanında özellikle göçmenler sayesinde önemli katkılar yapmıştır. Köle yazar Frederick Douglass’dan tutun Rus kökenli Vladimir Nabokov’a Amerika’da ciddi bir edebi birikim sonradan oluşmuştur, keza diğer güzel sanat alanlarında, bilimde, eğitimde.
Gıda ve beslenme endüstriyel kökenli ve sağlıksızdır. Genetiği değiştirilmiş gıdalar yaygındır. Amerika’nın kendine mahsus pek bir yemeği yoktur, belki pancake ve Şükran Günü hindisi olabilir. Melezlenmiş mutfaklar daha yaygındır, örneğin Tex-Mex.
Kıyı eyaletlerde ve özellikle buralardaki büyük şehirlerde daha bakımlı bir kitle yaşamakta olup ülkenin iç kesimlerinde yoğun bir obezite görülmektedir.
İş Dünyası
Amerika iş yapmak/kurmak için son derece kolay bir ülkedir, yeterki çok çalışın başarı şansınız yüksektir. Girişimciler E1-2/EB-5 ve L vizelerinden yararlanabilirler. E1-2 vizeleri kolay alınabilir, EB-5 90'ların sonu ve 2000'lerin başında özellikle Çinliler tarafından kötüye kullanıldığı üzere artık çok zor ve pahalı bir süreç sonucunda alınabilmektedir. L vizesi şartları karşılayan girişimciler için en uygun vizedir. Tüm vize başvurularınızda dürüst ve iyiniyetli olmanız hararetle önerilir. Bir yanlış beyan sizi kara listeye alabilir veya yıllar sonra vatandaşlık başvurusunda başınıza büyük dertler çıkartabilir.
Çalışan olarak iş bulmak çok daha zordur ve istihdam ülkemizde yasak olan "at-will agreement" modeli üzerine kuruludur ki burada hem işveren hem çalışan sebep göstermeksizin kontratı fesh edebilir. İş ararken önyargı ile karşılaşmanız muhtemeldir. Ülkemizde mevcut olan ihbar/kıdem tazminatları, iş arama izni gibi konular genelde kontratlarda yer almaz. Sağlık sigortası zorunlu değildir ama ciddi tüm işverenler sağlık/diş/göz sigortası sunarlar.
Amerika iş kültürü son on yılda önemli değişim geçirmiş ve yumuşamıştır. Çalışma saatleri azalmış, işkolik/bireyi tüketen iş kültürü zayıflamıştır. Akıcı İngilizce bilen ve medeni yaşam prensiplerine uyan bir profesyonel herhangi bir iş kültürü, uyum sorunu yaşamayacaktır.
ABD'de ‘remote work’ yaygındırdır ve aynı zamanda ‘gig economy’ adı verilen mini ihale (upwork, freelancer vs) bazlı gelir sistemleri yaygınlaşmaktadır.
Sağlık:
ABD'nin sağlık sistemi verimsiz çalıştığı üzere basit tıbbi müdalaleler astronomik bedellere çıkabilir. Ülkemizde 10 TL'ye alacağınız bir medikal kepek şampuanı 100 dolara satılabilir ki bunun için doktordan reçete almanız gerekebilir. Kıdemli doktorlar, saat/muayene başı 200-1500 dolar arası para alırlar. Sağlık sigortası almanız önerilir.
Hukuk:
Sistem genelde yüksek seviyede verimlidir. Ciddi bir avukat sizi en iyi şekilde temsil edecek olup saat başı 200 dolardan başlayan ücret ödemeniz gerekir.
ABD’de düzgün iş yaparsanız ve yaşarsanız bir dava ile karşılaşma olasılığınız yok denecek kadar azdır. Buna rağmen “highly litigious” bir sistemde yaşayacağınızı katiyen unutmayınız, basit bir dava onbinlerce dolar avukat masrafı çıkartabilir. ABD’de genel risklere yönelik kolaycana şahsi/şirket liability insurance alabilirsiniz ve yaşayacak kişilerin bir avukat ile risk analizi yapıp gerekli sigorta poliçelerini alması önerilir. ABD’de avukatsız kritik hiçbir iş yapmayınız.
Gayrimenkul:
Mülk almak ve satmak kolaydır. Ülkede devlete ait tapu dairesi yoktur ve alıcı, hukuki due diligence süreci ile özel sigortalar ile korunmaktadır. Mülk alacaksanız kolaylıkla bölge hakkında fiyat, ulaşım, okullar, suç oranları ve diğer bilgileri internetten veya belediyeden temin edebilirsiniz.
Tarih:
Amerika’nın devlet yapısının şekillendiren temel bir faktör Avrupa’nın dini ve ekonomik (vergiler) baskılarından kaçıştır. Avrupa’da yer edinemeyen veya büyüyemeyen pek çok Hristiyanlık mezhebi ABD’de büyüyebilmiştir. ABD halkı tarihsel olarak tercihini devletin küçük olmasına ve az vergi almasına yönelik kullanmıştır. Bu yüzden ülkenin en hassas askeri projeleri bile özel şirketler tarafından yapılmakta, ülkede federal bir kimlik kartı bulunmamakta ve yazdığım gibi tapu daireleri olmamaktadır.
Öneri:
ABD’de 2-3 arkadaş araba kiralayarak uzun mesafe keşif gezilerine çıkabilirsiniz. Ülkenin her yeri gayet makul fiyatlı temiz motellerle kaplıdır. Bu sayede hiçbir rezervasyon yapmadan kahvenizi alıp arabalarla o şehir sizin bu eyalet benim misali gezip akşam olurkene beğendiğiniz bir motele girebilirsiniz.
Uyarılar:
Polis arabanızı çevirirse kendiliğinizden aşağıya inmeyin, alkollu araba kullanmayın, arabada alkol tutmayın.
Başka insanların mülküne (bahçe dahil) girmeyin, metropolitan bölgelerin dışında silah kültürü vardır, evlerde silah bulundurulur ve maalesef kullanılır.
Eğitim:
UN Human Development Index: 8 (TR 72)
Freedom in the World Score: 89/100 (TR 38)
WB Doing Business: 8 (TR 69)
TI Corruption Perceptions Index: 18 (TR 75)